TỰ TRUYỆN - CHƯƠNG 18 - VIỆN KHOA HỌC PHÁP LÝ IBLA

TỰ TRUYỆN - CHƯƠNG 18 -
VIỆN KHOA HỌC PHÁP LÝ IBLA

Chương trình dự án “Xúc tiến thương mại trọng điểm quốc gia” do Trường Cán bộ quản lý doanh nghiệp (CBAM) phối hợp với Hội Luật gia TP HCM tổ chức đào tạo nhằm nâng cao kiến thức luật pháp quốc tế cho các luật sư, luật gia tại thành phố HCM. Vừa là giám đốc dự án, vừa trực tiếp giảng môn “Luật kinh doanh quốc tế”, tôi được các anh chị luật sư, luật gia đánh giá tốt. Tôi cho rằng đấy cũng là phần thưởng rất quý báu dành cho tôi trong sự nghiệp giáo dục của mình.

Từ lâu tôi vẫn trăn trở với đề án thành lập Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh Quốc tế (IBLA - International Business and Law Academy), gọi tắt là Viện IBLA, nhằm nghiên cứu luật pháp của các quốc gia trên thế giới và các định chế kinh doanh quốc tế để hỗ trợ cho các luật gia Việt Nam trong công tác tư vấn pháp lý cho các doanh nghiệp vì khi kinh doanh với đối tác nước ngoài mà không am hiểu luật pháp của quốc gia mình xuất khẩu hoặc không am hiểu các định chế kinh doanh quốc tế thì doanh nghiệp sẽ gặp nhiều rủi ro hơn trong việc ký kết hợp đồng và giải quyết các tranh chấp phát sinh trong quá trình kinh doanh. 

Tháng 10 năm 2005 tôi tham dự Hội thảo tổ chức tại Nha Trang về vấn đề hội nhập kinh tế quốc tế. Luật gia Phạm Quốc Anh, chủ tịch Trung ương Hội Luật Gia Việt Nam và GS TS Đào Trí Úc, phó chủ tịch Trung ương Hội Luật Gia Việt Nam, Viện trưởng Viện Nhà nước & Pháp luật chủ trì hội nghị. Khi tôi phát biểu tham luận, tôi đã đề cập về đề án thành lập Viện Khoa học Pháp lý & Kinh doanh Quốc tế (IBLA), mọi người tham dự hội nghị rất ủng hộ và đề án đã được Thường trực Trung ương Hội Luật gia Việt Nam nhất trí thông qua. Ngày 27/12/2005 tôi nhận được quyết định thành lập Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh Quốc tế (IBLA) thuộc Trung ương Hội Luật gia Việt Nam và quyết định bổ nhiệm tôi là Viện Trưởng. 

Ngày 17/02/2006 tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Hội luật gia Việt Nam, Chủ tịch Trung ương Hội luật gia Phạm quốc Anh đã thông báo với Hội nghị về việc thành lập Viện IBLA và giấy Chứng nhận Đăng ký hoạt động khoa học và công nghệ của Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh Quốc tế (IBLA) do Bộ Khoa học và Công nghệ cấp. Lĩnh vực hoạt động khoa học và công nghệ của Viện IBLA: Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn pháp lý quốc gia trong hoạt động kinh doanh ở Việt Nam, ở các nước khu vực Đông Nam Á và trên thế giới. Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn pháp lý quốc tế trong hoạt động kinh doanh. Tư vấn về pháp luật và kinh doanh, đào tạo cán bộ nghiệp vụ chuyên môn trong các lĩnh vực nghiên cứu của Viện.
Ngày 20/02/2006 Lễ công bố việc thành lập Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh Quốc tế IBLA, ra mắt Hội Đồng Khoa học của Viện được tổ chức tại Hà Nội với sự tham dự của các Bộ, Ngành, các Hội luật gia của các tỉnh, thành phố phía Bắc, các Luật gia, các Hiệp hội và các Doanh nghiệp. 

Luật gia Phạm Quốc Anh, chủ tịch Trung ương Hội luật gia Việt Nam đã phát biểu tại hội nghị: “Hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang ngày càng trở nên một yêu cầu tất yếu, cấp bách đối với Việt Nam chúng ta. Cùng với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, pháp luật Việt Nam từ chỗ chủ yếu điều chỉnh quan hệ quốc nội giờ đây phát triển nhanh cả việc điều chỉnh các quan hệ có tính quốc tế. Các công ước quốc tế, hiệp định quốc tế, tập quán quốc tế ngày càng gia tăng ảnh hưởng và tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội. Quá trình đó, các tổ chức kinh tế xã hội, các doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều cơ hội phát triển song cũng gặp không ít khó khăn, khá nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với vô số những yếu tố nan giải về pháp luật, nhiều doanh nghiệp không am hiểu, thiếu cơ sở nghiên cứu môi trường pháp luật và ảnh hưởng của nó đến hoạt động kinh doanh của mình, đã có những hậu quả không lường trước được khi kinh doanh trên thị trường quốc tế....”
Ở buổi lễ công bố thành lập Viện, tôi đã phát biểu khi chính thức nhận nhiệm vụ Viện trưởng: “Chúng tôi ý thức rõ, để xây dựng và phát triển Viện là cả một vấn đề khó, và để đáp ứng đầy đủ ý nghĩa của sự thành lập Viện, thực hiện theo những tiêu chí và yêu cầu của các đồng chí lãnh đạo đặt ra cho Viện IBLA là một trọng trách và càng khó khăn hơn nhiều... Thay mặt cho tập thể Viện, chúng tôi hứa sẽ nỗ lực phấn đấu xây dựng tổ chức hoạt động của Viện, triển khai thực hiện tốt các chức năng nhiệm vụ của Viện để xứng đáng với sự tin cậy của Hội Luật gia Việt Nam, của các Bộ, Ngành và của cộng đồng các doanh nghiệp Việt Nam...”. 

Với bằng ấy việc (Hiệu trưởng, Viện trưởng) ở tuổi 56 (năm 2006), nhiều biểu hiện về sức khỏe do tuổi tác cũng bắt đầu xuất hiện, tôi cũng lo lắng, nhưng với lòng quyết tâm tôi không hề cảm thấy mệt mỏi. Với kinh nghiệm về quản lý đã tích lũy và nghiên cứu trong nhiều năm, tôi muốn truyền đạt kinh nghiệm quản lý của tôi cho những nhà khoa học trẻ, những luật gia trẻ, doanh nghiệp trẻ. Cách làm của tôi là hướng dẫn phương pháp tổ chức và quản lý theo nhóm chức năng, mỗi nhóm chịu trách nhiệm công việc theo đề tài hoặc dự án, gợi ý cho các thành viên của nhóm nghiên cứu và phát huy tính sáng tạo, tính tự kiểm soát của nhóm, thiết lập chương trình tự đánh giá kết quả thực hiện theo hệ thống các tiêu chí.

Nhân dịp dự Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Hội luật gia Việt Nam và Lễ Công bố thành lập Viện IBLA, tôi cũng có dịp dự chương trình tham quan và trao đổi kinh nghiệm tại Hải Dương (2006). Bí thư Tỉnh ủy kiêm Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương tiếp Đoàn tại Nhà khách Hồ Côn Sơn, Chí Linh Hải Dương. Đoàn đã được nghe báo cáo điển hình hoạt động tư vấn pháp luật miễn phí và tham quan thực tế hai chi hội luật gia tại Xã Chí Minh Huyện Chí Linh và Phường Quang Trung Thành phố Hải Dương. Những công việc rất đời thường nhưng lại rất thiết thực đối với người dân, từ những tranh chấp giữa những người có quan hệ gia đình ruột thịt do thiếu hiểu biết pháp luật liên quan đến đất đai, thừa kế, ly hôn, phân chia tài sản đều được các luật gia của chi hội giải thích tư vấn. Những luật gia này đã từng công tác ở những cơ quan quản lý nhà nước đã nghỉ hưu, am hiểu pháp luật, còn sức khỏe, có uy tín với dân chúng ở địa phương nên việc tư vấn pháp lý đạt nhiều kết quả tốt. Chủ tịch Hội Luật gia Phạm quốc Anh đã phát biểu kết luận: “mô hình Chi hội luật gia cấp xã phường có thể nhân rộng do nhu cầu thực tế của xã hội”. Tôi cũng thấy ra một vấn đề: Tỉnh nào cũng có chính sách định hướng phát triển kinh tế địa phương theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế. Các khu công nghiệp đang được hình thành, vấn đề kêu gọi đầu tư nước ngoài, vấn đề đền bù giải tỏa mặt bằng, vấn đề phát triển nguồn nhân lực làm việc cho các khu công nghiệp, làm việc cho các doanh nghiệp đầu tư có vốn nước ngoài, đang là vấn đề thời sự ở các địa phương. Những nỗi băn khoăn, bức xúc của người dân và của nhà đầu tư chắc chắn sẽ phát sinh những vấn đề mâu thuẫn về quyền lợi, và sẽ nảy sinh những tranh chấp dưới góc độ pháp luật. Vì thế không những doanh nghiệp cần trang bị kiến thức pháp luật kinh doanh quốc tế mà ngay cả người dân cũng cần được trang bị kiến thức pháp luật quốc tế về quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động trong các doanh nghiệp có vốn nước ngòai.
Đoàn cũng được Tỉnh ủy mời tham quan khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc. Ở đền Thanh Hư Côn Sơn thờ Đại Tư Đồ phụ chính Trần Nguyên Đán là tướng quốc của 3 triều vua Trần Dụ Tông, Trần Nghệ Tông, Trần Duệ Tông. Đền Thanh Hư được Nhà nước xây dựng năm 2005 trên nền nhà cũ của ông giữa rừng tùng bách Côn Sơn đại ngàn. Đền thờ cụ Nguyễn Trãi (cháu ngoại Tướng quốc Trần Nguyên Đán) cũng nằm trong quần thể kiến trúc này. Dọc hai bên đường đến đền thờ Nguyễn Trãi có treo những câu thơ trích trong “Bình Ngô đại cáo” của ông, tôi thích nhất câu “CÓ NHÂN, CÓ CHÍ, CÓ ANH HÙNG”…

VIỆN IBLA - TỔNG KẾT 1O NĂM XÂY DỰNG & PHÁT TRIỂN (2006-2016)
Tháng 2 năm 2016 Viện đã tổ chức lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Viện IBLA để tri ân các tổ chức và cá nhân đã hợp tác toàn diện và đóng góp các kiến thức luật pháp với Viện IBLA. Nhân dịp này Viện IBLA đã được khen thưởng:
- 3 Bằng khen của Chủ tịch Hội Luật gia Việt nam tăng tập thể cán bộ nhân viên của Viện vì đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao
- 21 Bằng khen của Chủ tịch Trung ương Hội Luật gia Việt Nam tặng cho các cá nhân đã có nhiều thành tích trong hoạt động và xây dựng Viện phát triển, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Trung ương Hội Luật gia Việt Nam.
- Viện Trưởng Viện IBLA, TS Nguyễn Thị Sơn được tặng Bằng Khen Thủ tướng Chính Phủ, Huân chương lao động hạng 3 về các thành tích xuất sắc trong công tác giáo dục và các hoạt động từ thiện cấp học bổng cho học sinh người dân tộc và hải đảo.

Mười năm xây dựng và phát triển, Viện IBLA đã đạt được những thành tích đáng khích lệ và tự hào trong nghiên cứu khoa học, trong đào tạo bồi dưỡng, trong tư vấn và tuyên truyền giáo dục pháp luật, trong công tác xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, xây dựng tổ chức và đội ngũ cán bộ, cộng tác viên khoa học .
Viện đã từng bước hình thành được hình ảnh của IBLA, tạo dựng được mối quan hệ nghiên cứu, học tập với rất nhiều đơn vị đào tạo trong nước và quốc tế, tạo dựng cho Viện mở rộng không gian hợp tác nghiên cứu và trao đổi thông tin. Hoạt động của Viện đã hoàn thành xuất săc các nhiệm vụ do Trung ương Hội Luật gia Việt Nam giao cho, từng bước trở thành cầu nối của Trung ương Hội với các đơn vị Tỉnh, Thành hội trong phía Nam. 
Những thành tựu mà Viện IBLA thực hiện được là nhờ sự giúp đỡ của Thường trực, Thường vụ Trung ương Hội Luật gia Việt Nam, của Hội đồng khoa học Viện IBLA và sự nỗ lực của Chi Bộ, Chi Hội Viện, các luật sư, luật gia sinh hoạt tại Viện IBLA và sự hợp tác của Thành hội Luật gia TPHCM, các Tỉnh hội luật gia của các Tỉnh phía Nam.

Viện IBLA đã xây dựng, phát triển và hoàn thiện Website của Viện www.ibla.vn.org / www.doanhtri.net. Thực hiện có hiệu quả công tác thông tin, cung cấp thông tin và tuyên truyền phổ biến pháp luật, cung cấp các tư liệu tham khảo cho nghiên cứu khoa học, nghiên cứu các chuyên đề luật pháp và kinh doanh

Sau 17 năm hoạt động kể từ khi thành lập Viện IBLA cho đến nay (2006-2023), Viện IBLA hoạt động trên 3 lĩnh vực cơ bản: (1) Tổ chức Nghiên cứu khoa học và Hội thảo khoa học; (2) Đào tạo bồi dưỡng tiếng Anh, pháp lý cho các luật gia và các doanh nghiệp; (3) Tư vấn pháp lý cho các doanh nghiệp.

Hình 1: Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Viện năm 2016

Hình 2: Hội đồng Khoa học Viện IBLA

Hình 3, 4, 5: Thi đua khen thưởng